Skip to content

Commit

Permalink
Update definities.md (#284)
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
@webredactie-algoritmekader
webredactie-algoritmekader authored Sep 25, 2024
1 parent f0a04d9 commit 8139a7e
Showing 1 changed file with 2 additions and 68 deletions.
70 changes: 2 additions & 68 deletions docs/overhetalgoritmekader/definities.md
View file
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,71 +1,6 @@
---
title: Definities
title: Woordenlijst
---

Welke definities gebruikt het Algoritmekader? Je vindt een overzicht op deze pagina. Deze definities komen overeen met de definities van het het [Algoritmeregister](https://algoritmes.overheid.nl/nl), zie daarvoor de [Handreiking Algoritmeregister](https://algoritmes.pleio.nl/wiki/view/19bb6e9e-7a97-43d5-bef3-b1d66e59f4ff/handreiking-algoritmeregister).

## Definitie van een algoritme
Er zijn veel definities van een algoritme. Voor het algoritmekader hanteren we de definitie van de Algemene Rekenkamer:

> 'Een set van regels en instructies die een computer geautomatiseerd volgt bij het maken van berekeningen om een probleem op te lossen of een vraag te beantwoorden.’
Dit is een brede definitie die de maximale reikwijdte weergeeft van algoritmes waarvoor het Algoritmekader relevant is. Waar de definitie van de Algemene Rekenkamer schrijft “om een probleem op te lossen of een vraag te beantwoorden”, verstaan we daar ook onder “om een taak of proces uit te voeren of tot een besluit te komen”. In het uitvoeren van een taak of het komen tot een besluit kunnen één of meer algoritmes voorkomen. Daarnaast hebben we het bij het Algoritmekader over zowel Artificiële Intelligentie (AI) als algoritmes. De essentie is dat AI is opgebouwd uit algoritmes. Maar niet alle algoritmes zijn AI.

![Infographic](5113 Infogr Relatie AI en algoritmes.jpg)

!!! opmerking "Gebruikte terminologie"
De termen hoog-risico, impactvol, AI en Algoritmes worden veel door elkaar gebruikt.
Wij hanteren uitsluitend de volgende twee termen:

1. **Hoog-risico AI (-systeem)**
Hiermee bedoelen we altijd de definitie zoals deze in
de AI-verordening wordt gehanteerd.

2. **Impactvolle algoritmes**
Dit betreft de minimale reikwijdte van het Algoritmekader.
Het omvat de hoog-risico AI-systemen zoals gedefinieerd in de AI-verordening én
de algoritmes die we daarnaast als impactvol beschouwen.

### Relatie scope Algoritmekader en de AI-Verordening
Op dit moment wordt op EU-niveau de AI-verordening ontwikkeld, die naar verwachting van toepassing wordt op een deel van de algoritmes in gebruik bij de overheid. In de
AI-verordening zijn AI-systemen onderverdeeld in verschillende categorieën: verboden praktijken, hoog-risico AI-systemen, AI-systemen met manipulatierisico’s en AI-systemen
met geen/minimale risico’s. Afhankelijk van de categorie waarin een AI-systeem valt, gelden zwaardere of minder zware eisen waar die systemen aan moeten voldoen.

Het Algoritmekader is hoe dan ook relevant voor hoog-risico AI-systemen volgens de definitie van de AI-verordening. Een AI-systeem is hoog-risico als het voldoet
aan de volgende eisen:
1. Het AI-systeem valt onder de definitie van AI-systemen in artikel 3 lid 1 van de
verordening en moet o.a. autonome elementen bevatten, en

2. Het AI-systeem wordt in een van de toepassingsgebieden van ANNEX III ingezet
zoals biometrie, kritieke infrastructuur en rechtshandhaving. Bovenstaande betreft een versimpelde beschrijving van de AI-verordening. In bijlage 2 van de [Handreiking Algoritmeregister](https://algoritmes.pleio.nl/wiki/view/19bb6e9e-7a97-43d5-bef3-b1d66e59f4ff/handreiking-algoritmeregister) is meer informatie te vinden over de AI-verordening. Aangezien de AI-verordening nog in onderhandeling is, bestaat de kans dat de classificatie van hoog-risico AI-systemen nog wordt aangepast.

### Definitie van impactvolle algoritmes
Om te bepalen of een algoritme in aanmerking komt voor publicatie in het Algoritmeregister, is een hulpmiddel 'Selectie' gemaakt. Het zijn dezelfde algoritmes die relevant zijn voor het Algoritmekader. Dit hulpmiddel wordt hieronder weergegeven in de figuur, en is ook leidend voor het Algoritmekader.

![Hulpmiddel selectie publicatie Algoritmeregister
Wél publicatie in het register als:
* Hoog risico volgens AI-Act
* Hoogrisico algoritmes volgens de voorlopige definitie van de AI-Act in 8 toepassingsgebieden.
* Impact op betrokkenen
* Algoritme heeft directe rechtsgevolgen voor betrokkenen
* Algoritme beïnvloedt hoe de overheid een betrokkenen of groep classificeert.
Mogelijke publicatie:
* Andere overwegingen
* demystificatie
* Maatschappelijk debat
* Media aandacht
* Toezichthouder
* Vragen van burgers of media
* Onderdeel van een Woo-verzoek
Mogelijke uitzonderingsgronden. In uitzonderlijke gevallen worden algoritmes maar gedeeltelijk of helemaal niet gepubliceerd.
* Wettelijke uitzonderingsgronden zoals in de Wet open overheid of de Wet politiegegevens
* 'Gaming the System'
* Valt buiten categorie A t/m C](5113 Infogr Publicatie in Algoritmeregister (002).jpg)

Voor meer toelichting over dit hulpmiddel verwijzen we naar de [Handreiking Algoritmeregister](https://algoritmes.pleio.nl/wiki/view/19bb6e9e-7a97-43d5-bef3-b1d66e59f4ff/handreiking-algoritmeregister).

## Begrippenlijst

<!-- let op! Deze definities staan nu dubbel (hieronder, en in de file includes/begrippenlijst.md) -->
<!-- de definities in de file includes/begrippenlijst.md zorgen ervoor dat definities automatisch op pagina's worden weergegeven -->
<!-- dit biedt een overzicht. tzt nog iets verzinnen zodat definities niet op twee plekken moeten worden toegevoegd -->
Expand All @@ -79,8 +14,7 @@ Voor meer toelichting over dit hulpmiddel verwijzen we naar de [Handreiking Algo
| aanmeldende autoriteit | De nationale autoriteit die verantwoordelijk is voor het opzetten en uitvoeren van de noodzakelijke procedures voor de beoordeling, aanwijzing en kennisgeving van de conformiteitsbeoordelingsinstanties en de monitoring hiervan |
| AI-bureau | De taak van de Commissie waarbij zij bijdraagt aan de uitvoering van, de monitoring van en het toezicht op AI-systemen en AI-modellen voor algemene doeleinden, en AI-governance, als bepaald in het besluit van de Commissie van 24 januari 2024; verwijzingen in deze verordening naar het AI-bureau worden begrepen als verwijzingen naar de Commissie |
| AI-geletterheid | Vaardigheden, kennis en begrip die aanbieders, gebruiksverantwoordelijken en betrokken personen, rekening houdend met hun respectieve rechten en plichten in het kader van de de AI-verordening, in staat stellen met kennis van zaken AI-systemen in te zetten en zich bewuster te worden van de kansen en risico’s van AI en de mogelijke schade die zij kan veroorzaken |
| AI-model voor algemene doeleinden | Een AI-model, ook wanneer het is getraind met een grote hoeveelheid data met behulp van self-supervision op grote schaal, dat een aanzienlijk algemeen karakter vertoont en in staat is op competente wijze een breed scala aan verschillende taken uit te voeren, ongeacht de wijze waarop het model in de handel wordt gebracht, en dat kan worden geïntegreerd in een verscheidenheid aan systemen verder in de AI-waardeketen of toepassingen verder in de AI-waardeketen, met uitzondering van AI-modellen die worden gebruikt voor onderzoek, ontwikkeling of prototypingactiviteiten alvorens zij in de handel worden gebracht. |
| AI-modellen voor algemene doeleinden | Een AI-model, ook wanneer het is getraind met een grote hoeveelheid data met behulp van self-supervision op grote schaal, dat een aanzienlijk algemeen karakter vertoont en in staat is op competente wijze een breed scala aan verschillende taken uit te voeren, ongeacht de wijze waarop het model in de handel wordt gebracht, en dat kan worden geïntegreerd in een verscheidenheid aan systemen verder in de AI-waardeketen of toepassingen verder in de AI-waardeketen, met uitzondering van AI-modellen die worden gebruikt voor onderzoek, ontwikkeling of prototypingactiviteiten alvorens zij in de handel worden gebracht. |
| AI-model voor algemene doeleinden | Een AI-model, ook wanneer het is getraind met een grote hoeveelheid data met behulp van self-supervision op grote schaal, dat een aanzienlijk algemeen karakter vertoont en in staat is op competente wijze een breed scala aan verschillende taken uit te voeren, ongeacht de wijze waarop het model in de handel wordt gebracht, en dat kan worden geïntegreerd in een verscheidenheid aan systemen verder in de AI-waardeketen of toepassingen verder in de AI-waardeketen, met uitzondering van AI-modellen die worden gebruikt voor onderzoek, ontwikkeling of prototypingactiviteiten alvorens zij in de handel worden gebracht. |
| AI-systeem | een op een machine gebaseerd systeem dat is ontworpen om met verschillende niveaus van autonomie te werken en dat na het inzetten ervan aanpassingsvermogen kan vertonen, en dat, voor expliciete of impliciete doelstellingen, uit de ontvangen input afleidt hoe output te genereren zoals voorspellingen, inhoud, aanbevelingen of beslissingen die van invloed kunnen zijn op fysieke of virtuele omgevingen; |
| AI-systeem voor algemene doeleinden | Een AI-systeem dat is gebaseerd op een AI-model voor algemene doeleinden en dat verschillende doeleinden kan dienen, zowel voor direct gebruik als voor integratie in andere AI-systemen |
| AI-testomgeving voor regelgeving | Een door een bevoegde autoriteit opgezet gecontroleerd kader dat aanbieders of toekomstige aanbieders van AI-systemen de mogelijkheid biedt een innovatief AI-systeem te ontwikkelen, trainen, valideren en testen, zo nodig onder reële omstandigheden, volgens een testomgevingsplan, voor een beperkte periode en onder begeleiding van een toezichthouder. |
Expand Down

0 comments on commit 8139a7e

Please sign in to comment.