Dit is deel vier van de zeer interessante PASCAL cursus... PASCAL (4)
���� Programmeren is masochisme, maar wat is het lekker ���� (NvdR:??). Nou ja, als je aan het programmeren BENT ���� niet, maar als het werkt en die klt machine doet ���� eindelijk precies wat JIJ wilt, dat is pas een hoogtepunt. Waarom vertel ik dit allemaal? Als eerste omdat ik een reactie van Koen wil uitlokken (h� etter, waar ben je) (NvdR: hiero!) en als tweede een meer belangrijke reden (Koen is tenslotte niet belangrijk) (NvdR: moet je iemand horen!) om je te stimuleren om toch vooral door te gaan, want uiteindelijk lukt het wel! (dat MSX'je kan veel meer dan je denkt).
Deze vierde aflevering van mijn PASCAL cursus is gewijd aan PROCEDURE's en FUNCTION's. In elke programmeertaal ontstaat op een bepaald moment behoefte aan funkties en procedures. Waarom? Nou, gewoon, omdat je geen zin hebt om een bepaald stuk code dat je vaker nodig hebt (bijvoorbeeld een invoer routine) ook vaker in te tikken. Als je het geheel ��n keer hebt ingetikt, dan wil je het vaker gebruiken, niet alleen omdat je maar ��n keer wil tikken, maar ook omdat dat stuk het doet en je bij overtikken fouten kunt maken. Wat is nu het verschil tussen FUNCTION en PROCEDURE? Het verschil zit 'm in de uitkomst. FUNCTION heeft een uitkomst, PROCEDURE niet. Een heel eenvoudige FUNCTION ziet er als volgt uit:
FUNCTION Optel(Getal1:integer;Getal2:integer):integer; BEGIN (* Optel ) Optel := Getal1 + Getal2; END; ( Optel *)
Bovenstaande funktie is dus niets. Je zou hem nooit gebruiken in een programma, omdat optellen al standaard aanwezig is. Wel zou je een funktie schrijven om machten te berekenen, omdat dat niet standaard in PASCAL aanwezig is. Het voorbeeld geeft wel duidelijk de struktuur van een funktie weer. Als eerste staat het gereserveerde woord FUNCTION, waarna de naam van de funktie volgt (let op; gebruik hiervoor geen gereserveerde woorden!). Tussen haakjes volgen de variabelen die je nodig denkt te hebben in de funktie tesamen met hun type (dit stuk is niet verplicht, omdat je niet altijd variabelen nodig hebt, denk hierbij aan een random funktie). Als laatste volgt er nog het type van de uitkomst van de funktie.
Na deze eerste regel volgt de body van de functie, die overigens precies gelijk is aan de body van een programma (ook hier kun je variabelen declareren en andere funkties of procedures maken). In het code gedeelte is slechts een ding verplicht en dat is het toekennen van een waarde aan de funktie (in het voorbeeld "Optel := Getal1 + Getal2"). Doe je dit niet, dan krijg je gegarandeerd een foutmelding. Een klasieke fout is overigens het volgende:
Optel := 0; FOR Teller := 1 TO 10 DO Optel := Optel + Getal[Teller];
Hiermee zou je een ARRAY kunnen optellen (denk je), maar het is verboden om de naam van de funktie (Optel) rechts van het toekenningsteken te plaatsen en dus werkt het niet. Om het wel aan de praat te krijgen zul je een variabele "Som" moeten declareren en het volgende moeten doen:
Som := 0; FOR Teller := 1 TO 10 DO Som := Som + Getal[Teller]; Optel := Som;
Zo, nu is de uitleg van een procedure een makkie (dus niet). Eerst een voorbeeld:
PROCEDURE Uitkomst(Getal:integer);
BEGIN (* Uitkomst *)
Writeln('De uitkomst is : ',Uitkomst);
END; (* Uitkomst *)
Alweer zo'n gemakkelijk voorbeeldje (anders begint Koen te klagen dat 'ie 't nie begrijp, eikel!)(NvdR: leer jij maar eens een tekstroutine programmeren!). Je ziet dat de struktuur nagenoeg gelijk is. Een procedure heeft geen uitkomst en dat blijkt uit de eerste regel (heading). Verder mag de procedure geen waarde krijgen (Uitkomst := 10 is dus uit den boze). Voor de rest is alles gelijk (er mogen dus ook variabelen gedeclareerd en funkties of procedures gemaakt worden).
Je weet nu bijna alles van funkties en procedures, ik moet alleen nog parameter variabelen uitleggen. Bij een funktie of procedure geef je gewoonlijk ��n of meer variabelen mee, alleen, je geeft ze niet mee, je copieert ze. Wat ik bedoel is, dat de waarde die een variable bezit bij aanroep van de funktie of procedure, wordt gecopieerd. Aanchouw het volgende voorbeeld:
FUNCTION T1(Getal1:integer;Getal2:integer):integer;
BEGIN (* T1 *)
T1 := Getal1 + Getal2;
Getal1 := Getal1 * 2;
END; (* T1 *)
En vervolgens in het hoofdprogramma de volgende opdrachten:
A := 10; B := 20; Iets := T1(A,B);
Deze funktie heeft value parameters, wat betekent dat bij de aanroep wordt gekeken wat de waarde van de formele parameters (A en B) is en die gecopieerd wordt naar de actuele parameters (Getal1 en Getal2). De uitkomst is (hoe kan het anders) 30. De vraag is echter, wat wordt A? In dit geval veranderd A NIET (A blijft 10). De copie (Getal1) verandert, maar de formele parameter (A) blijft gelijk, er bestaat geen link. Daarom noemt men dit value parameters ofwel waarde parameters, alleen de waarde wordt doorgegeven. De andere variabelen zijn parameter variabelen. Een funktie of procedure met parameter variabelen ziet er als volgt uit:
FUNCTION T2(VAR Getal1:integer;Getal2:integer):integer;
BEGIN (* T2 *)
T2 := Getal1 + Getal2;
Getal1 := Getal1 * 2;
END (* T2 *)
Herhalen we nu de aanroep, dan veranderd A wel in 20. A wordt nu namelijk als referentie meegegeven. Alle bewerkingen op Getal2 vinden nu rechtstreeks plaats op A.
Zo, dat was alles wat ik over funkties en procedures kwijt wilde. Als oefening deze keer kun je alle voorgaande oefeningen opnieuw doen, alleen met dit verschil dat je in het hoofdprogramma alleen maar aanroepen doet naar funkties of procedures. Oh ja, natuurlijk niet maar een procedure waarin het hele hoofdprogramma gecopieerd wordt (dan heeft het oefenen nog geen nut). Oefen trouwens ook lekker veel met het verschil tussen parameter en value parameters.
Groetjes,
Jeroen := Function( Smael )