From 23d05ce1105f6ff80a9cfa92bcef9accc25a5214 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 11:46:31 +0100 Subject: [PATCH 01/42] Update index.md Tekstjes (microcontent) homepage aangepast. Het probleem met de huidige tekstjes is dat ze nog niet duidelijk het verhaal vertellen, of het antwoord geven op de vragen van de bezoeker. Dat blijkt o.a. uit de feedback die we krijgen. Met de nieuwe tekstjes wil ik dat bezoekers in elk geval direct snappen: - Waar ben ik/wat is dit? - Is dit iets voor mij? - Waar vind ik wat ik zoek? --- docs/index.md | 45 ++++++++++++++++++++------------------------- 1 file changed, 20 insertions(+), 25 deletions(-) diff --git a/docs/index.md b/docs/index.md index e2530491be..42ffb6f702 100644 --- a/docs/index.md +++ b/docs/index.md @@ -1,13 +1,13 @@ --- title: Algoritmekader -summary: In het Algoritmekader staan alle regels, tips en hulpmiddelen voor overheden voor verantwoord gebruik van algoritmes. +summary: In het Algoritmekader staan alle regels, tips en hulpmiddelen voor verantwoord gebruik van algoritmes door de overheid. hide: - navigation - toc --- -# Het algoritmekader +# Algoritmekader
-
Wetten en regels, tips en hulpmiddelen voor verantwoord gebruik van algoritmes. +
Wetten en regels, tips en hulpmiddelen voor verantwoord gebruik van algoritmes door de overheid. bètaversie
@@ -24,42 +24,37 @@ hide:

Onderwerpen

- Bekijk alle onderwerpen + Alle onderwerpen
Afbeelding 2
-

Informatie per rol

+

Waar beginnen?

- Bekijk alle rollen +
Afbeelding 4
-

Levenscyclus

+

Eerste deadline: 2 februari 2025

- Bekijk de hele levenscyclus +
@@ -68,9 +63,9 @@ hide:

Voldoen aan wetten en regels

From 018be9602b947ff90c2e6fad3781304c9584d2a9 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 12:03:33 +0100 Subject: [PATCH 02/42] Update index.md Navigatiepagina toegevoegd met microcontent (blokjes met korte tekstjes). Hierdoor: - is er een overzicht van de onderwerpen in dit deel (dat ontbrak nu doordat we nog geen broodkruimelpad hebben en de linker- en rechtermenu's mogelijk verdwijnen) - kunnen gebruikers via de backbutton terug naar het overzicht (is erg populair, veel gebruikers gebruiken de backbutton) - is de navigatie consistent (hiervoor gebruikten we deze navigatie alleen op de onderwerpen-pagina) - werken we volgens de best practice om content en navigatie duidelijk te scheiden i.p.v. te mixen --- docs/overhetalgoritmekader/index.md | 21 +++++++++++---------- 1 file changed, 11 insertions(+), 10 deletions(-) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/index.md b/docs/overhetalgoritmekader/index.md index cb45ac4163..73af6776eb 100644 --- a/docs/overhetalgoritmekader/index.md +++ b/docs/overhetalgoritmekader/index.md @@ -1,6 +1,6 @@ --- -title: Soorten algoritmes -summary: In het Algoritmekader staan alle regels, tips en hulpmiddelen voor overheden voor verantwoord gebruik van algoritmes en AI. +title: Basiskennis algoritmes en AI +summary: hide: - toc - navigation @@ -8,23 +8,24 @@ hide:
-- [__Basiskennis algoritmes en AI__](vereisten/) +- [__Soorten algoritmes__](soorten-algoritmes.md) + --- - Overzicht van de belangrijkste vereisten voor overheden die algoritmes of AI-systemen ontwikkelen of gebruiken. + Het soort algoritme bepaalt aan welke vereisten je moet voldoen. Werk je met simpele rekenregels of een AI-systeem? + +- [__Risico van AI-systemen__](soorten-algoritmes.md) -- [__Soorten algoritmes__](soorten-algoritmes.md) - --- - Om te voldoen aan de vereisten, moet je weten met welk soort algoritme je werkt. Gaat het om simpele rekenregels of een AI-systeem? + Je AI-systemen valt mogelijk onder een risicogroep uit de AI-verordening. -- [__Risico en impact van algoritmes__](hulpmiddelen/) +- [__Impact van algoritmes__](soorten-algoritmes.md) --- - AI-systemen vallen mogelijk onder een risicogroep uit de AI-verordening. En wat voor impact hebben je algoritmes? + Impactvolle algoritmes moet je registreren in het Algoritmeregister. - [__Woordenlijst__](defenities.md) @@ -32,4 +33,4 @@ hide: Uitleg van begrippen die je vaak tegenkomt op deze website. -
\ No newline at end of file +
From ba6bfa5df0760007da6f0b51c6e37246c1fb7b7f Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 13:13:02 +0100 Subject: [PATCH 03/42] Update index.md Levenscyclus Navigatiepagina toegevoegd met microcontent (blokjes met korte tekstjes). Hierdoor: - is er een overzicht van de onderwerpen in dit deel (dat ontbrak nu doordat we nog geen broodkruimelpad hebben en de linker- en rechtermenu's mogelijk verdwijnen) - kunnen gebruikers via de backbutton terug naar het overzicht (is erg populair, veel gebruikers gebruiken de backbutton) - is de navigatie consistent (hiervoor gebruikten we deze navigatie alleen op de onderwerpen-pagina) - werken we volgens de best practice om content en navigatie duidelijk te scheiden i.p.v. te mixen Heb ook 1 blokje toegevoegd 'Over de levenscyclus'. Hieronder hang ik nog een nieuwe pagina met daarop de algemene info die op de huidige indexpagina staat, inclusief het plaatje. --- docs/levenscyclus/index.md | 9 ++++++++- 1 file changed, 8 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/index.md b/docs/levenscyclus/index.md index 4d594ec159..e96c10e47b 100644 --- a/docs/levenscyclus/index.md +++ b/docs/levenscyclus/index.md @@ -10,6 +10,13 @@ hide:
+- [__Over de levenscyclus__](organisatieverantwoordelijkheden/) + + --- + + De levenscyclus helpt je te bepalen wat je wanneer moet doen. Hoe ziet dit eruit in een plaatje? En waarom 8 fasen? + + - [__Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden__](organisatieverantwoordelijkheden/) --- @@ -66,4 +73,4 @@ hide: Als wordt besloten dat het algoritme of AI-systeem niet langer nodig is of wordt vervangen door een wezenlijk andere versie, wordt het gearchiveerd en uitgefaseerd. -
\ No newline at end of file +
From 794c8b582e159fe93c3669f6a934f827bf20b350 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 13:22:15 +0100 Subject: [PATCH 04/42] Update index.md Voldoen aan wetten en regels Navigatiepagina toegevoegd met microcontent (blokjes met korte tekstjes). Hierdoor: - is er een overzicht van de onderwerpen in dit deel (dat ontbrak nu doordat we nog geen broodkruimelpad hebben en de linker- en rechtermenu's mogelijk verdwijnen) - kunnen gebruikers via de backbutton terug naar het overzicht (is erg populair, veel gebruikers gebruiken de backbutton) - is de navigatie consistent (hiervoor gebruikten we deze navigatie alleen op de onderwerpen-pagina) - werken we volgens de best practice om content en navigatie duidelijk te scheiden i.p.v. te mixen --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 18 +++++++++--------- 1 file changed, 9 insertions(+), 9 deletions(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index 1c94798b89..cdd4ffd7dc 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -1,6 +1,6 @@ --- title: Algoritmekader -summary: In het Algoritmekader staan alle regels, tips en hulpmiddelen voor overheden voor verantwoord gebruik van algoritmes en AI. +summary: In het Algoritmekader staan alle regels, tips en hulpmiddelen voor verantwoord gebruik van algoritmes en AI door de overheid. hide: - toc - navigation @@ -10,36 +10,36 @@ hide:
-- [__Vereisten__](vereisten/) +- [__Vereisten voor de overheid__](vereisten/) --- Overzicht van de belangrijkste vereisten voor overheden die algoritmes of AI-systemen ontwikkelen of gebruiken. -- [__Maatregelen__](maatregelen/) +- [__Aanbevolen maatregelen__](maatregelen/) --- - Overzicht van aanbevolen maatregelen voor verantwoord gebruik van algoritmes en AI-systemen. Het zijn adviezen om te voldoen aan de vereisten voor overheden. Andere maatregelen zijn ook mogelijk. + Maatregelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze maatregelen zijn niet verplicht. -- [__Hulpmiddelen__](hulpmiddelen/) +- [__Aanbevolen hulpmiddelen__](hulpmiddelen/) --- - Overzicht van aanbevolen hulpmiddelen voor het verantwoord ontwikkelen, gebruiken, beoordelen en monitoren van algoritmes en AI-systemen. + Hulpmiddelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze hulpmiddelen zijn niet verplicht. - [__AI-verordening in het kort__](ai-verordering.md) --- - In de AI-verordening staan de Europese regels voor het verantwoord ontwikkelen en gebruiken van AI. Ongewenste AI is verboden vanaf 2 februari 2025. Andere AI-systemen moeten vanaf 2026 of vóór 2030 voldoen aan bepaalde vereisten. + De Europese regels voor het verantwoord ontwikkelen en gebruiken van AI. Inclusief tijdlijn. - [__Beslishulp AI-verordening__](https://ai-act-decisiontree.apps.digilab.network) --- - Stel snel en gemakkelijk vast of de AI-verordening geldt voor jouw overheidsorganisatie. En aan welke vereisten je dan moet voldoen. + Geldt de AI-verordening geldt voor jouw AI-product? En aan welke vereisten moet je dan voldoen? -
\ No newline at end of file + From fd3bedf43cf35cb11031cea2cbae34e14046c968 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 13:48:17 +0100 Subject: [PATCH 05/42] Create risico-van-ai-systemen Het leek me duidelijker om de pagina 'soorten algoritmes' te splitsen in 3 pagina's: - 'Soorten algoritmes' gaat over het verschil tussen algoritmes en AI-systemen (eventueel ook 'AI-modellen'). - 'Risico van AI-systemen' gaat over de risicogroepen uit de AI-verordening. - 'Impact van algoritmes' gaat over het begrip 'impactvolle algoritmes' en de link met het Algoritmeregister. Deze begrippen komen nogal vaak terug, daarom past het bij 'basiskennis'. Vanuit de AI-verordeningspagina en op andere relevante plekken kunnen we hier dan naar linken. --- .../risico-van-ai-systemen | 65 +++++++++++++++++++ 1 file changed, 65 insertions(+) create mode 100644 docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen b/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen new file mode 100644 index 0000000000..c95c70cef0 --- /dev/null +++ b/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen @@ -0,0 +1,65 @@ +--- +title: Risico van AI-systemen +summary: De AI-verordening deelt AI op in de risicogroepen 'risico op misleiding', 'hoog-risico-AI-systeem' en 'verboden AI-systemen'. +--- + +# Risico van AI-systemen +De AI-verordening deelt AI op in risicogroepen. Hoe groter het risico van AI voor de samenleving, hoe strenger de regels uit de AI-verordening. Het hangt ervan af waarvoor je dit AI-systeem gebruikt. + +## Risico op misleiding +Dit zijn AI-systemen die je gebruikt voor: + +* __interactie met mensen__, zoals AI-chatbots +* __genereren van content__, zoals afbeeldingen laten maken door Dall-E en of audio en tekst + +Over deze systemen moet je transparant zijn. Gebruikers mogen niet denken dat zij te maken hebben met echte mensen of originele content. + +Zie [AI-verordening, hoofdstuk IV](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e5418-1-1). + +## Hoog-risico-AI-systemen +Dit zijn AI-systemen die je gebruikt als veiligheidsonderdeel van bepaalde producten of AI-systemen die je gebruikt voor bepaalde diensten of processen. + +'Gebruiken als veiligheidsonderdeel' betekent dat je AI-systeem een belangrijke rol speelt in de veiligheid van een product. En dit product valt onder de harmonisatiewetgeving van de EU, zoals: + +* machines +* speelgoed +* liften +* uitrusting en beveiligingssystemen voor plaatsen met ontploffingsgevaar +* radioapparatuur +* drukapparatuur +* pleziervaartuigen +* kabelbaaninstallaties +* gastoestellen +* medische hulpmiddelen +* hulpmiddelen voor het testen van menselijk materiaal (in-vitrodiagnostiek) +* auto-industrie +* luchtvaartindustrie + +Zie [AI-verordening, bijlage I](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e38-124-1). + +'Gebruik voor bepaalde diensten of processen' zijn: + +- __Biometrie__, zoals het herkennen of indelen van mensen op basis van hun vingerafdruk, gezicht of andere lichamelijke kenmerken. +- __Kritieke infrastructuur__, zoals het veilig houden van digitale netwerken en verkeersnetwerken en het leveren van elektriciteit, water, gas en warmte. +- __Onderwijs en beroepsopleiding__, zoals het bepalen welke studenten je toelaat en het beoordelen van hun prestaties of gedrag. +- __Werkgelegenheid, personeelsbeheer en toegang tot zelfstandige arbeid__, zoals het werven en selecteren van mensen, besluiten nemen die invloed hebben op hun contract en het beoordelen van hun prestaties of gedrag. +- __Essentiële particuliere en openbare diensten__, zoals bepalen wie recht heeft op uitkeringen, gezondheidszorg en andere belangrijke diensten en wie noodhulp krijgt van politie, brandweer en ambulance, het beoordelen van iemands financiële situatie, fraude opsporen en het bepalen van risico’s en prijzen voor levensverzekeringen en ziektekostenverzekeringen. +- __Rechtshandhaving__, zoals iemands kans inschatten om slachtoffer of dader te worden, het gebruik van een leugendetector, het beoordelen van bewijsmateriaal en het opsporen van verdachten. +- __Migratie, asiel en grenzen__, zoals inschatten wat de kans is dat iemand gevaarlijk of illegaal is, het behandelen van aanvragen en klachten en het herkennen of opsporen van mensen. +- __Rechtsbedeling en democratische processen__, zoals het uitleggen van de wet aan een rechtbank, gerechtshof of de Hoge Raad, advies geven bij een geschil of het beïnvloeden van de uitslag van een verkiezing. + +Zie [AI-verordening, bijlage III](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e38-127-1). + +## Verboden AI-systemen +Dit zijn AI-systemen die: + +* __misleiden__ +* __misbruik maken van kwetsbaarheden of gevoelige situaties__, zoals het overhalen van mensen met schulden om iets te kopen +* __sociale scores bijhouden__ voor gedrag van mensen en hen hiervoor straffen +* __beoordelen__ hoe groot het risico is dat iemand een strafbaar feit pleegt +* __afbeeldingen van gezichten ‘scrapen’ (verzamelen)__ via internet of bewakingscamera’s en deze opslaan in een databank +* __emoties herkennen__ van mensen op hun werkplek of op school +* __biometrisch categoriseren__: mensen indelen in gevoelige categorieën zoals ras en geloof, op basis van lichamelijke kenmerken zoals huidskleur +* __biometrisch identificeren op afstand voor rechtshandhaving__, zoals gezichten herkennen via camera’s op een openbaar plein (hiervoor gelden uitzonderingen in ernstige situaties zoals ontvoeringen en terrorisme) + +Zie [AI-verordening, artikel 5](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e2816-1-1). From a4a4b0c879da5ad28cf77fa8a313a010181f131b Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 13:53:21 +0100 Subject: [PATCH 06/42] Create impact-van-algoritmes Het leek me duidelijker om de pagina 'soorten algoritmes' te splitsen in 3 pagina's: - 'Soorten algoritmes' gaat over het verschil tussen algoritmes en AI-systemen (eventueel ook 'AI-modellen'). - 'Risico van AI-systemen' gaat over de risicogroepen uit de AI-verordening. - 'Impact van algoritmes' gaat over het begrip 'impactvolle algoritmes' en de link met het Algoritmeregister. Deze begrippen komen nogal vaak terug, daarom past het bij 'basiskennis'. Vanuit de AI-verordeningspagina en op andere relevante plekken kunnen we hier dan naar linken. --- .../impact-van-algoritmes | 25 +++++++++++++++++++ 1 file changed, 25 insertions(+) create mode 100644 docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes b/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes new file mode 100644 index 0000000000..8a541b8ea7 --- /dev/null +++ b/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes @@ -0,0 +1,25 @@ +--- +title: Impact van algoritmes +summary: Wanneer je algoritme voldoende impact heeft o het te publiceren in het Algoritmeregister. +--- + +# Impact van algoritmes + +Impactvolle algoritmes moet je publiceren in het Algoritmeregister. + +[Naar het Algoritmeregister](https://algoritmes.overheid.nl/nl) + +Je algoritme is in elk geval impactvol in deze situaties: + +* Je algoritme is **onderdeel van een hoog-risico-AI-systeem**. +* Je algoritme heeft **invloed op een proces met rechtsgevolgen voor burgers of organisaties**. Bijvoorbeeld het wel of niet krijgen van boetes of subsidies. +* Je algoritme heeft **invloed op de manier waarop de overheid burgers of organisaties indeelt, of contact met hen zoekt**. Bijvoorbeeld bij het inschatten van risico’s of het signaleren van fraude. +* Je **overheidsorganisatie vindt zelf dat het algoritme impact heeft op de maatschappij**. Bijvoorbeeld omdat het algoritme ingewikkeld is, veel data gebruikt, vaak in de media komt of onderzocht wordt door een toezichthouder. + +Een impactvol algoritme kan schade veroorzaken aan de maatschappij. Daarom zijn de regels strenger voor impactvolle dan voor niet-impactvolle algoritmes. + +!!! tip "Tip" + + Twijfel je of je algoritme impactvol is of niet? Beschouw het algoritme dan als impactvol. + +Meer uitleg en voorbeelden vind je in de [Handreiking Algoritmeregister](https://algoritmes.pleio.nl/wiki/view/19bb6e9e-7a97-43d5-bef3-b1d66e59f4ff/handreiking-algoritmeregister). From 41ca91786769649c0d5b2f3e1948604119ccee12 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 13:55:13 +0100 Subject: [PATCH 07/42] Update index.md Linkjes aangepast naar nieuwe pagina's: - Risico van AI-systemen - Impact van algoritmes --- docs/overhetalgoritmekader/index.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/index.md b/docs/overhetalgoritmekader/index.md index 73af6776eb..980f8ce33b 100644 --- a/docs/overhetalgoritmekader/index.md +++ b/docs/overhetalgoritmekader/index.md @@ -15,13 +15,13 @@ hide: Het soort algoritme bepaalt aan welke vereisten je moet voldoen. Werk je met simpele rekenregels of een AI-systeem? -- [__Risico van AI-systemen__](soorten-algoritmes.md) +- [__Risico van AI-systemen__](risico-van-ai-systemen.md) --- Je AI-systemen valt mogelijk onder een risicogroep uit de AI-verordening. -- [__Impact van algoritmes__](soorten-algoritmes.md) +- [__Impact van algoritmes__](impact-van-algoritmes.md) --- From da091a8c130217e7a7d88872238a1e4f51285db7 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:22:04 +0100 Subject: [PATCH 08/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/levenscyclus/index.md | 20 ++++++++++---------- 1 file changed, 10 insertions(+), 10 deletions(-) diff --git a/docs/levenscyclus/index.md b/docs/levenscyclus/index.md index e96c10e47b..63e895cceb 100644 --- a/docs/levenscyclus/index.md +++ b/docs/levenscyclus/index.md @@ -10,63 +10,63 @@ hide:
-- [__Over de levenscyclus__](organisatieverantwoordelijkheden/) +- [__Over de levenscyclus__](over-de-levenscyclus.md) --- De levenscyclus helpt je te bepalen wat je wanneer moet doen. Hoe ziet dit eruit in een plaatje? En waarom 8 fasen? -- [__Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden__](organisatieverantwoordelijkheden/) +- [__Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden__](organisatieverantwoordelijkheden.md) --- Voordat je start met de ontwikkeling of het gebruik van een algoritme, zul je moeten zorgen dat je organisatie voldoende ingericht is om algoritmes te gebruiken of te ontwikkelen. -- [__Fase 1: Probleemanalyse__](probleemanalyse/) +- [__Fase 1: Probleemanalyse__](probleemanalyse.md) --- In deze fase wordt het probleem en de doelstellingen van een opdrachtgever geanalyseerd en beschreven. -- [__Fase 2: Ontwerp__](ontwerp/) +- [__Fase 2: Ontwerp__](ontwerp.md) --- In de ontwerpfase wordt het conceptuele ontwerp van het AI-systeem uitgedacht. -- [__Fase 3: Dataverkenning en datapreparatie__](dataverkenning-en-datapreparatie/) +- [__Fase 3: Dataverkenning en datapreparatie__](dataverkenning-en-datapreparatie.md) --- Dit is de fase waarin het algoritme of AI-systeem wordt ontwikkeld door het ontwikkelteam. -- [__Fase 4: Ontwikkelen__](ontwikkelen/) +- [__Fase 4: Ontwikkelen__](ontwikkelen.md) --- Dit is de fase waarin het algoritme of AI-systeem wordt ontwikkeld door het ontwikkelteam. -- [__Fase 5: Verificatie en validatie__](verificatie-en-validatie/) +- [__Fase 5: Verificatie en validatie__](verificatie-en-validatie.md) --- Bij de verificatie en validatie van het algoritme of AI-systeem dient bepaald te worden of het algoritme of AI-systeem gebouwd is volgens de (technische) specificaties en voldoet aan de beoogde doelstellingen. -- [__Fase 6: Implementatie__](implementatie/) +- [__Fase 6: Implementatie__](implementatie.md) --- In deze fase wordt het algoritme of AI-systeem in de praktijk gebracht en duurzaam geïntegreerd in het bedrijfsproces. -- [__Fase 7: Monitoring en beheer__](monitoring-en-beheer/) +- [__Fase 7: Monitoring en beheer__](monitoring-en-beheer.md) --- Het algoritme of AI-systeem wordt in deze fase voortdurend gemonitord om ervoor te zorgen dat het blijft presteren zoals verwacht en kan worden gebruikt door gebruikers. -- [__Fase 8: Uitfaseren__](uitfaseren/) +- [__Fase 8: Uitfaseren__](uitfaseren.md) --- From 073a6bc9ab7be012173df791131ff7711c91e90c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:28:37 +0100 Subject: [PATCH 09/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index a0fda4c766..251c3de3bd 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -1,9 +1,9 @@ --- -title: Organisatieverantwoordelijkheden +title: Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden hide: - toc --- - +# Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden Voordat je start met de ontwikkeling of het gebruik van een algoritme, zul je moeten zorgen dat je organisatie voldoende ingericht is om algoritmes te gebruiken of te ontwikkelen. In deze fase beschrijven we de randvoorwaarden die je als organisatie moet hebben om aan de slag te gaan. Dit zijn aspecten die je in het ideale geval al regelt voordat je begint aan het gebruik van algoritmes. Het zijn ook taken die je voortdurend aandacht zal moeten geven, maar die je niet voor ieder algorite opnieuw hoeft te organiseren. From 668950d361262eb20666e1085087920e4141c9f6 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:29:29 +0100 Subject: [PATCH 10/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 1 + 1 file changed, 1 insertion(+) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index 251c3de3bd..08590934d6 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -3,6 +3,7 @@ title: Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden hide: - toc --- + # Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden Voordat je start met de ontwikkeling of het gebruik van een algoritme, zul je moeten zorgen dat je organisatie voldoende ingericht is om algoritmes te gebruiken of te ontwikkelen. In deze fase beschrijven we de randvoorwaarden die je als organisatie moet hebben om aan de slag te gaan. Dit zijn aspecten die je in het ideale geval al regelt voordat je begint aan het gebruik van algoritmes. From 30b20ffd8f1a10bd9998a1041029276c8da475df Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:29:51 +0100 Subject: [PATCH 11/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index 08590934d6..9a43c12b68 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -4,7 +4,7 @@ hide: - toc --- -# Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden +# Fase 0 Organisatieverantwoordelijkheden Voordat je start met de ontwikkeling of het gebruik van een algoritme, zul je moeten zorgen dat je organisatie voldoende ingericht is om algoritmes te gebruiken of te ontwikkelen. In deze fase beschrijven we de randvoorwaarden die je als organisatie moet hebben om aan de slag te gaan. Dit zijn aspecten die je in het ideale geval al regelt voordat je begint aan het gebruik van algoritmes. Het zijn ook taken die je voortdurend aandacht zal moeten geven, maar die je niet voor ieder algorite opnieuw hoeft te organiseren. From c2e4101a1da838dd05dc8ea7fcddee4413b20886 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:30:19 +0100 Subject: [PATCH 12/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index 9a43c12b68..e93cc8f4cd 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -1,10 +1,10 @@ --- -title: Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden +title: Fase 0 Organisatieverantwoordelijkheden hide: - toc --- -# Fase 0 Organisatieverantwoordelijkheden +# Fase 0: Organisatieverantwoordelijkheden Voordat je start met de ontwikkeling of het gebruik van een algoritme, zul je moeten zorgen dat je organisatie voldoende ingericht is om algoritmes te gebruiken of te ontwikkelen. In deze fase beschrijven we de randvoorwaarden die je als organisatie moet hebben om aan de slag te gaan. Dit zijn aspecten die je in het ideale geval al regelt voordat je begint aan het gebruik van algoritmes. Het zijn ook taken die je voortdurend aandacht zal moeten geven, maar die je niet voor ieder algorite opnieuw hoeft te organiseren. From e6e8588c61f6d5485d3d0624cecc093c0a6a497c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:30:46 +0100 Subject: [PATCH 13/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index e93cc8f4cd..d5d43d3f2d 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -1,5 +1,5 @@ --- -title: Fase 0 Organisatieverantwoordelijkheden +title: Fase 0, Organisatieverantwoordelijkheden hide: - toc --- From df2e4017bd8879bddd9b184ca9087915ad7a223f Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:32:22 +0100 Subject: [PATCH 14/42] Update probleemanalyse.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/probleemanalyse.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/probleemanalyse.md b/docs/levenscyclus/probleemanalyse.md index 1c8c860eb2..cc029def10 100644 --- a/docs/levenscyclus/probleemanalyse.md +++ b/docs/levenscyclus/probleemanalyse.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Probleemanalyse +title: Fase 1, probleemanalyse hide: - toc --- +# Fase 1: Probleemanalyse In deze fase wordt het probleem en de doelstellingen van een opdrachtgever geanalyseerd en beschreven. Er wordt bijvoorbeeld onderzocht welke publieke taak moet worden ondersteund en welke publieke waarden daarbij moeten worden beschermd of juist gerealiseerd. In deze fase wordt onderzocht of het ontwikkelen van een algoritme een geschikt middel is om het doel te realiseren en het probleem op te lossen. From d403f1c81318ed569585c438b01750ddd0f478e4 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:33:02 +0100 Subject: [PATCH 15/42] Update organisatieverantwoordelijkheden.md --- docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md index d5d43d3f2d..2459c04bcb 100644 --- a/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md +++ b/docs/levenscyclus/organisatieverantwoordelijkheden.md @@ -1,5 +1,5 @@ --- -title: Fase 0, Organisatieverantwoordelijkheden +title: Fase 0, organisatieverantwoordelijkheden hide: - toc --- From 2bef23594fb55e6e32070867f9394a1015a073b3 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:33:44 +0100 Subject: [PATCH 16/42] Update ontwerp.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/ontwerp.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/ontwerp.md b/docs/levenscyclus/ontwerp.md index ebf35fbfe8..19c0e9b2bb 100644 --- a/docs/levenscyclus/ontwerp.md +++ b/docs/levenscyclus/ontwerp.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Ontwerp +title: Fase 2, ontwerp hide: - toc --- +# Fase 2: Ontwerp In de ontwerpfase wordt het conceptuele ontwerp van het algoritme uitgedacht. Het is van belang om belangrijke uitgangspunten en beleid, zoals doelarchitectuur en de datastrategie, van de betreffende organisatie meteen te verwerken in het ontwerp en dat het applicatielandschap en de databronnen in beeld wordt gebracht. In deze fase worden doorgaans veel werkzaamheden verzet, zoals business- en informatieanalyse, om een goed beeld te krijgen hoe aan de beoogde doelstellingen kan worden voldaan met een passende oplossing. From 43ee8cbb44133788caf5d6ea5e68b5cbd19922d4 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:34:43 +0100 Subject: [PATCH 17/42] Update dataverkenning-en-datapreparatie.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/dataverkenning-en-datapreparatie.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/docs/levenscyclus/dataverkenning-en-datapreparatie.md b/docs/levenscyclus/dataverkenning-en-datapreparatie.md index 9c196d1d02..246ed60504 100644 --- a/docs/levenscyclus/dataverkenning-en-datapreparatie.md +++ b/docs/levenscyclus/dataverkenning-en-datapreparatie.md @@ -1,9 +1,9 @@ --- -title: Dataverkenning en datapreparatie +title: Fase 3, dataverkenning en datapreparatie hide: - toc --- - +# Fase 3: Dataverkenning en datapreparatie In deze fase worden relevante datasets geïdentificeerd en wanneer nodig wordt nieuwe data verzameld. In deze fase zal ook de ontwikkelomgeving (verder) worden ingericht indien nodig. Het is van belang dat voorafgaand aan verzameling is vastgesteld dat de benodigde data mag worden verwerkt en dat de juiste maatregelen worden getroffen, zodra de data kan worden verwerkt. From 529e5ed1abc51a98a0323d4857cbabb050145d04 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:35:28 +0100 Subject: [PATCH 18/42] Update ontwikkelen.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/ontwikkelen.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/ontwikkelen.md b/docs/levenscyclus/ontwikkelen.md index b12a6afaeb..cf392b0939 100644 --- a/docs/levenscyclus/ontwikkelen.md +++ b/docs/levenscyclus/ontwikkelen.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Ontwikkelen +title: Fase 4, ontwikkelen hide: - toc --- +# Fase 4: Ontwikkelen Dit is de fase waarin het algoritme wordt ontwikkeld door het ontwikkelteam. Als het gaat om AI-systemen, omvat deze fase het trainen van modellen met behulp van de voorbereide gegevens. Als het gaat om algoritmes op basis van rekenregels, betreft dit het implementeren van deze rekenregels in de (ontwikkelomgeving van de) systemen. From 4752cae55c3c711cd1c52e76d256909f3b9e8041 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:36:21 +0100 Subject: [PATCH 19/42] Update verificatie-en-validatie.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/verificatie-en-validatie.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/verificatie-en-validatie.md b/docs/levenscyclus/verificatie-en-validatie.md index 8539fad060..5d65a1598f 100644 --- a/docs/levenscyclus/verificatie-en-validatie.md +++ b/docs/levenscyclus/verificatie-en-validatie.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Verificatie en validatie +title: Fase 5, verificatie en validatie hide: - toc --- +# Fase 5: Verificatie en validatie Bij de verificatie en validatie van het algoritme dient bepaald te worden of het algoritme gebouwd is volgens de (technische) specificaties en voldoet aan de beoogde doelstellingen. Hiervoor moeten technische, maar ook organisatorische maatregelen worden getroffen. From d5dcb26abac8e9d7809270ab9e9514423688a2f8 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:37:46 +0100 Subject: [PATCH 20/42] Update implementatie.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/implementatie.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/implementatie.md b/docs/levenscyclus/implementatie.md index 81b5d70b98..ad2b705584 100644 --- a/docs/levenscyclus/implementatie.md +++ b/docs/levenscyclus/implementatie.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Implementatie +title: Fase 6, implementatie hide: - toc --- +# Fase 6: Implementatie In deze fase wordt het algoritme in de praktijk gebracht en duurzaam geïntegreerd in het bedrijfsproces. In de praktijk worden veelal eerst een pilot uitgevoerd voor een afgebakende periode of over een beperkt aan zaken. In deze situatie, een pilot, wordt tijdelijk productiedata verwerkt. From d528d892fcdb9a3b158a6390e3dd5c3361ca9aa2 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:38:51 +0100 Subject: [PATCH 21/42] Update monitoring-en-beheer.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/monitoring-en-beheer.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/monitoring-en-beheer.md b/docs/levenscyclus/monitoring-en-beheer.md index f801545bb1..5a7806f505 100644 --- a/docs/levenscyclus/monitoring-en-beheer.md +++ b/docs/levenscyclus/monitoring-en-beheer.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Monitoring en beheer +title: Fase 7, monitoring en beheer hide: - toc --- +# Fase 7: Monitoring en beheer Het algoritme wordt in deze fase voortdurend gemonitord om ervoor te zorgen dat het blijft presteren zoals verwacht en kan worden gebruikt door gebruikers. Eventuele afwijkingen of degradatie van prestaties worden gesignaleerd en er worden maatregelen getroffen om dit te herstellen. Dit is van belang vanuit een technisch perspectief (presteert het model nog wel waar het voor ontworpen is), maar ook vanuit een juridische en ethische blik (functioneert het model nog wel rechtmatig en zijn er geen onvoorziene nadelige effecten op mens en maatschappij). From 5e252f1b5bfc0c85915812d13d71fdef4c5d2e2b Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:39:38 +0100 Subject: [PATCH 22/42] Update uitfaseren.md H1 toegevoegd (ontbrak ineens, weet niet waarom). --- docs/levenscyclus/uitfaseren.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/levenscyclus/uitfaseren.md b/docs/levenscyclus/uitfaseren.md index 99ebbfd274..315738e880 100644 --- a/docs/levenscyclus/uitfaseren.md +++ b/docs/levenscyclus/uitfaseren.md @@ -1,9 +1,10 @@ --- -title: Uitfaseren +title: Fase 8, uitfaseren hide: - toc --- +# Fase 8: Uitfaseren Als wordt besloten dat het algoritme niet langer nodig is of wordt vervangen door een wezenlijk andere versie, wordt het gearchiveerd en uitgefaseerd. Hiermee wordt ervoor gezocht dat later kan worden gereconstrueerd hoe het algoritme heeft gefunctioneerd en dat gebruikers er geen gebruik meer van kunnen maken. From d146b9160818a4a6a4f1679a831fa42f01d56ea5 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:43:52 +0100 Subject: [PATCH 23/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/rollen/index.md | 8 ++++---- 1 file changed, 4 insertions(+), 4 deletions(-) diff --git a/docs/rollen/index.md b/docs/rollen/index.md index b97c744913..0db8409414 100644 --- a/docs/rollen/index.md +++ b/docs/rollen/index.md @@ -11,26 +11,26 @@ hide:
-- [__Beleid en advies__](beleid-en-advies/) +- [__Beleid en advies__](beleid-en-advies.md) --- Dit is degene die gaat over wat wenselijk is en adviseert bij de ontwikkeling en/of inzet van een algoritme. Hierbij horen rollen zoals de beleidsmedewerker, ethicus, CIO-adviseur, architect. -- [__Jurist__](jurist/) +- [__Jurist__](jurist.md) --- Hier komt een tekstje. -- [__Ontwikkelaar__](ontwikkelaar/) +- [__Ontwikkelaar__](ontwikkelaar.md) --- De Ontwikkelaar omvat alle technische expertise. -- [__Projectleider__](projectleider/) +- [__Projectleider__](projectleider.md) --- From 327aa753c91ae9c3935a2219effa86afdad50426 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:45:27 +0100 Subject: [PATCH 24/42] Update beleid-en-advies.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/rollen/beleid-en-advies.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/rollen/beleid-en-advies.md b/docs/rollen/beleid-en-advies.md index 91045c18f8..3847663f98 100644 --- a/docs/rollen/beleid-en-advies.md +++ b/docs/rollen/beleid-en-advies.md @@ -4,7 +4,7 @@ hide: - toc - path --- - +# Beleid en advies Dit is degene die gaat over wat wenselijk is en adviseert bij de ontwikkeling en/of inzet van een algoritme. Hierbij horen rollen zoals de beleidsmedewerker, ethicus, CIO-adviseur, architect. ## Vereisten From fd512866fe94b210325c3c616a18359102019f75 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:46:14 +0100 Subject: [PATCH 25/42] Update jurist.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/rollen/jurist.md | 2 ++ 1 file changed, 2 insertions(+) diff --git a/docs/rollen/jurist.md b/docs/rollen/jurist.md index 4378272be2..fe4454a8bb 100644 --- a/docs/rollen/jurist.md +++ b/docs/rollen/jurist.md @@ -4,6 +4,8 @@ hide: - toc - path --- +# Jurist +(Hier komt nog tekst). ## Vereisten From cd1348e88418484b51e5d7585a20f5cdaf311401 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:47:14 +0100 Subject: [PATCH 26/42] Update ontwikkelaar.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/rollen/ontwikkelaar.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/rollen/ontwikkelaar.md b/docs/rollen/ontwikkelaar.md index b127bcab1d..7696c39ae0 100644 --- a/docs/rollen/ontwikkelaar.md +++ b/docs/rollen/ontwikkelaar.md @@ -5,13 +5,14 @@ hide: - path --- -## Algemeen +# Ontwikkelaar De Ontwikkelaar omvat alle technische expertise. Dit zijn professionals die zich bezighouden met het analyseren, ontwikkelen, en implementeren van algoritmes en modellen. Dit zijn de specialisten die zorgen voor de technische kant van de algoritmeontwikkeling, inclusief programmeren, opschonen van data, data-analyse en het ontwerpen van informatieprocessen. ## Relevantie Mensen met technische expertise spelen een cruciale rol bij het verantwoord ontwerpen en ontwikkelen van algoritmes. Zij zorgen ervoor dat algoritmes voldoen aan technische en ethische standaarden, en passen methodes toe om de duurzaamheid, eerlijkheid en transparantie van modellen te waarborgen. Technische experts zijn vaak ook verantwoordelijk voor het testen en optimaliseren van de algoritmes, en voor het implementeren van maatregelen om privacy en gegevensbescherming te waarborgen. In het Algoritmekader zijn er tal van vereisten, maatregelen en hulpmiddelen die specifiek relevant zijn voor technische experts. ## Bijbehorende functies + - Data-analist - Data-scientist - Data-engineer From 13653053648b320dc87786c3e6e9f95f2415fcd8 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:48:04 +0100 Subject: [PATCH 27/42] Update projectleider.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/rollen/projectleider.md | 3 ++- 1 file changed, 2 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/rollen/projectleider.md b/docs/rollen/projectleider.md index ac2ab9b9fc..c1027ee0c7 100644 --- a/docs/rollen/projectleider.md +++ b/docs/rollen/projectleider.md @@ -5,13 +5,14 @@ hide: - path --- -## Algemeen +# Projectleider De projectleider richt zich op het coördineren en aansturen van alle betrokken partijen en processen bij de ontwikkeling van algoritmes. Projectleiders zorgen ervoor dat projecten door de verschillende fasen van de levenscyclus van algoritmes worden geleid, van probleemanalyse tot monitoring & beheer, of zelfs uitfasering. ## Relevantie Projectmanagement binnen het Algoritmekader betekent het verbinden van benodigde expertises en het waarborgen dat alle stappen van het ontwikkelproces verantwoord en volgens de gestelde kaders worden uitgevoerd. Projectmanagers maken afspraken over de te navolgen vereisten en stellen prioriteiten in uit te voeren maatregelen. Zij houden contact met opdrachtgevers en verantwoordelijken om te zorgen dat de projectdoelen worden behaald en risico’s worden gemitigeerd. Zij spelen een hoofdrol bij het realiseren van een verantwoorde en effectieve inzet van algoritmes binnen een organisatie. ## Bijbehorende functies + - Projectleider - Product owner - Proceseigenaar From 268b4a847c6f319769b9c8937a56bbfb1dfc44e6 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:49:17 +0100 Subject: [PATCH 28/42] Update definities.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/overhetalgoritmekader/definities.md | 2 ++ 1 file changed, 2 insertions(+) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/definities.md b/docs/overhetalgoritmekader/definities.md index 84cbdc422f..38cbcce993 100644 --- a/docs/overhetalgoritmekader/definities.md +++ b/docs/overhetalgoritmekader/definities.md @@ -1,6 +1,8 @@ --- title: Woordenlijst --- + +#1 Woordenlijst From 8d382226ab0f299dabac475e3b68aff05c3edb16 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:49:39 +0100 Subject: [PATCH 29/42] Update definities.md H1 toegevoegd (was weggevallen, weet niet waarom). --- docs/overhetalgoritmekader/definities.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/definities.md b/docs/overhetalgoritmekader/definities.md index 38cbcce993..87aa57bc53 100644 --- a/docs/overhetalgoritmekader/definities.md +++ b/docs/overhetalgoritmekader/definities.md @@ -2,7 +2,7 @@ title: Woordenlijst --- -#1 Woordenlijst +# Woordenlijst From a1fb3a3a8459cd2509650ba58501d79fcddacc68 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:52:33 +0100 Subject: [PATCH 30/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 6 +++--- 1 file changed, 3 insertions(+), 3 deletions(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index cdd4ffd7dc..da2895b790 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -10,20 +10,20 @@ hide:
-- [__Vereisten voor de overheid__](vereisten/) +- [__Vereisten voor de overheid__](vereisten.md) --- Overzicht van de belangrijkste vereisten voor overheden die algoritmes of AI-systemen ontwikkelen of gebruiken. -- [__Aanbevolen maatregelen__](maatregelen/) +- [__Aanbevolen maatregelen__](maatregelen.md) --- Maatregelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze maatregelen zijn niet verplicht. -- [__Aanbevolen hulpmiddelen__](hulpmiddelen/) +- [__Aanbevolen hulpmiddelen__](hulpmiddelen.md) --- From 0f941bc57e81cbf3644258d64a7cc2efdbb8c435 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:53:08 +0100 Subject: [PATCH 31/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index da2895b790..bd50e369fe 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -10,7 +10,7 @@ hide:
-- [__Vereisten voor de overheid__](vereisten.md) +- [__Vereisten voor de overheid__](vereisten/index.md) --- From b5a06638bf5038afb3e30212aa4f2c65bc30856a Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:53:44 +0100 Subject: [PATCH 32/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 6 +++--- 1 file changed, 3 insertions(+), 3 deletions(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index bd50e369fe..ac4244e1f8 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -17,19 +17,19 @@ hide: Overzicht van de belangrijkste vereisten voor overheden die algoritmes of AI-systemen ontwikkelen of gebruiken. -- [__Aanbevolen maatregelen__](maatregelen.md) +- [__Aanbevolen maatregelen__](maatregelen/index.md) --- Maatregelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze maatregelen zijn niet verplicht. -- [__Aanbevolen hulpmiddelen__](hulpmiddelen.md) +- [__Aanbevolen hulpmiddelen__](hulpmiddelen/index.md) --- Hulpmiddelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze hulpmiddelen zijn niet verplicht. -- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordering.md) +- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordering/index.md) --- From ad438a54e16e642875ae638e1a39b79dd389a496 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:55:13 +0100 Subject: [PATCH 33/42] Update index.md Linkjes gerepareerd. --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index ac4244e1f8..4c4f936e82 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -29,7 +29,7 @@ hide: Hulpmiddelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze hulpmiddelen zijn niet verplicht. -- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordering/index.md) +- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordening/index.md) --- From e746eef4eb6cdb63e16f7d10a8f96faac1cc8916 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Wed, 11 Dec 2024 16:55:41 +0100 Subject: [PATCH 34/42] Update index.md Linkje gerepareerd. --- docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md index 4c4f936e82..397cbff251 100644 --- a/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md +++ b/docs/voldoen-aan-wetten-en-regels/index.md @@ -29,7 +29,7 @@ hide: Hulpmiddelen waarmee je kunt voldoen aan de vereisten voor overheden. Deze hulpmiddelen zijn niet verplicht. -- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordening/index.md) +- [__AI-verordening in het kort__](ai-verordening.md) --- From 0cc5828a86fb51e8c7c3cae8f92d991021722a4f Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Thu, 12 Dec 2024 10:43:32 +0100 Subject: [PATCH 35/42] Update index.md Expertises veranderd in Rollen. --- docs/index.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/docs/index.md b/docs/index.md index 42ffb6f702..d503c1e4af 100644 --- a/docs/index.md +++ b/docs/index.md @@ -38,7 +38,7 @@ hide:

Waar beginnen?

From cdf3e2115b63cd6cbb8fc5c366a90178a4524929 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Thu, 12 Dec 2024 10:50:28 +0100 Subject: [PATCH 36/42] Create over-de-levenscyclus Pagina met algemene info over de levenscyclus + plaatje (de oude index-pagina zeg maar). --- docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus | 102 +++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 102 insertions(+) create mode 100644 docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus diff --git a/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus b/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus new file mode 100644 index 0000000000..6b896eceef --- /dev/null +++ b/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus @@ -0,0 +1,102 @@ +--- +title: Levenscyclus +summary: Hulp per fase van de levenscyclus van algoritmes en AI, zoals probleemanalyse, ontwerpen, ontwikkelen, implementeren en ermee stoppen. +summary: Hulp per fase van de levenscyclus van algoritmes, zoals probleemanalyse, ontwerpen, ontwikkelen, implementeren en ermee stoppen. +hide: + - toc +--- + +# Levenscyclus algoritmes en AI +# Levenscyclus van een algoritme + +Om algoritmes op een verantwoorde manier te gebruiken, zul je op de juiste momenten aandacht moeten hebben voor de juiste onderwerpen en risico's. +Van het ontwikkelen van een oplossing, tot het in gebruik nemen van die oplossing en er uiteindelijk weer mee stoppen. +Door al in een vroeg stadium aandacht besteden aan bijvoorbeeld een eventuele inbreuk op mensenrechten kan je hier gedurende het hele proces al rekening mee houden. + +De levenscyclus helpt je om te bepalen wat je wanneer moet doen. + + +/// html | div[style='float: left; width: 50%;'] + +## Fases van de levenscyclus + +
    +
  1. Organisatieverantwoordelijkheden
    2. +
  2. Probleemanalyse
    3. +
  3. Ontwerp
    4. +
  4. Dataverkenning en datapreparatie
    5. +
  5. Ontwikkelen
    6. +
  6. Verificatie en validatie
    7. +
  7. Implementeren
    8. +
  8. Monitoring en beheer
    9. +
  9. Uitfaseren
    10. +
+ +## Systeemniveau en organisatieniveau +De levenscyclus kent twee verschillende niveau's: + +- **organisatieniveau**: Sommige vereisten zijn algemeen en vragen om een organisatiebrede aanpak. Dit gaat bijvoorbeeld om passende processen en risicomanagment in je organisatie. Of het creëeren van bewustzijn en kennis binnen je organisatie. In het ideale geval besteed je hier al aandacht aan voordat je begint met de ontwikkeling of het gebruik van algoritmes. Bij deze fase horen maatregelen die je niet voor ieder systeem opnieuw zal hoeven te bekijken. +- **systeemniveau**: Sommige vereisten voor verantwoorde inzet van algoritmes zul je bij ieder algoritme weer opnieuw aandacht moeten geven. Dat geldt bijvoorbeeld voor het beschermen van grondrechten. + +/// + +/// html | div[style='float: right;width: 50%;'] + +```mermaid + flowchart TD + subgraph organisatieniveau [organisatieniveau                                                                           ] + 0(0. Organisatieverantwoordelijkheden) --> 1(1. Probleemanalyse); + subgraph systeemniveau [systeemniveau                                                                     ] + 7(7. Monitoring en beheer) --> 1(1. Probleemanalyse); + 1(1. Probleemanalyse) --> 2(2. Ontwerp); + 2(2. Ontwerp) --> 3(3. Dataverkenning en datapreparatie); + 3(3. Dataverkenning en datapreparatie) --> 4(4. Ontwikkelen); + 4(4. Ontwikkelen) --> 5(5. Verificatie en validatie); + 5(5. Verificatie en validatie) --> 6(6. Implementatie); + 6(6. Implementatie) --> 7(7. Monitoring en beheer); + 7(7. Monitoring en beheer) -.-> 8(8. Uitfaseren); + end + end + click 0 href "organisatieverantwoordelijkheden" + click 1 href "probleemanalyse" + click 2 href "ontwerp" + click 3 href "dataverkenning-en-datapreparatie" + click 4 href "ontwikkelen" + click 5 href "verificatie-en-validatie" + click 6 href "implementatie" + click 7 href "monitoring-en-beheer" + click 8 href "uitfaseren" + style 0 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 1 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 2 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 3 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 4 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 5 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 6 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 7 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style 8 color:#fff, fill:#1975d2, stroke:#1975d2, text-decoration:underline; + style organisatieniveau fill:transparant +``` +/// + +/// html | div[style='clear: both;'] +/// + +!!! tip "Tip" + + In de praktijk herhaal je soms fases of ga je terug naar een eerdere fase. Mislukt bijvoorbeeld het valideren (fase 5), dan moet je terug naar de ontwerpfase (fase 2) omdat het product nog niet voldoet aan de wensen of vereisten. + +## Andere levenscyclusmodellen + +De 9 fasen van de levenscyclus zijn gebaseerd op 10 belangrijke levenscyclusmodellen voor het ontwikkelen van AI, zoals: + +- CRISP-DM (cross-industry standard process for data mining) +- ASUM-DM (analytics solutions unified method) +- SEMMA (Sample, Explore, Modify, Model, and Assess) +- Microsoft TDSP (Team Data Science Process) +- MDLM (mobile device lifecycle management) +- NIST (National Institute of Standards and Technology) +- ISO/IEC 22989 + +Deze 9 fasen passen zo goed mogelijk bij de manier van werken van overheden. +Het is geen verplicht model. Mogelijk past een ander levenscyclusmodel beter bij jouw organisatie. From e8c337849a11a62aa18a38e6b7098359bec73a1d Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: webredactie-algoritmekader Date: Mon, 16 Dec 2024 10:33:44 +0100 Subject: [PATCH 37/42] Update over-de-levenscyclus Title, summary en H1 aangepast. Verder is het een kopie van de 'oude' index-pagina van de Levenscyclus. Omdat de nieuwe index-pagina een navigatiepagina is geworden ('blokjes-pagina'). --- docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus | 17 +++++------------ 1 file changed, 5 insertions(+), 12 deletions(-) diff --git a/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus b/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus index 6b896eceef..044f7739fa 100644 --- a/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus +++ b/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus @@ -1,19 +1,12 @@ --- -title: Levenscyclus -summary: Hulp per fase van de levenscyclus van algoritmes en AI, zoals probleemanalyse, ontwerpen, ontwikkelen, implementeren en ermee stoppen. -summary: Hulp per fase van de levenscyclus van algoritmes, zoals probleemanalyse, ontwerpen, ontwikkelen, implementeren en ermee stoppen. +title: Over de levenscyclus +summary: De levenscyclus helpt je om te bepalen wat je wanneer moet doen. Hoe zit dit eruit in een plaatje? En waarom 8 fasen? hide: - toc --- -# Levenscyclus algoritmes en AI -# Levenscyclus van een algoritme - -Om algoritmes op een verantwoorde manier te gebruiken, zul je op de juiste momenten aandacht moeten hebben voor de juiste onderwerpen en risico's. -Van het ontwikkelen van een oplossing, tot het in gebruik nemen van die oplossing en er uiteindelijk weer mee stoppen. -Door al in een vroeg stadium aandacht besteden aan bijvoorbeeld een eventuele inbreuk op mensenrechten kan je hier gedurende het hele proces al rekening mee houden. - -De levenscyclus helpt je om te bepalen wat je wanneer moet doen. +# Over de levenscyclus +Om algoritmes op een verantwoorde manier te gebruiken, zul je op de juiste momenten aandacht moeten hebben voor de juiste onderwerpen en risico's. Van het ontwikkelen van een oplossing, tot het in gebruik nemen van die oplossing en er uiteindelijk weer mee stoppen. Door al in een vroeg stadium aandacht besteden aan bijvoorbeeld een eventuele inbreuk op mensenrechten kan je hier gedurende het hele proces al rekening mee houden. De levenscyclus helpt je om te bepalen wat je wanneer moet doen. /// html | div[style='float: left; width: 50%;'] @@ -33,7 +26,7 @@ De levenscyclus helpt je om te bepalen wat je wanneer moet doen. ## Systeemniveau en organisatieniveau -De levenscyclus kent twee verschillende niveau's: +De levenscyclus kent 2 verschillende niveau's: - **organisatieniveau**: Sommige vereisten zijn algemeen en vragen om een organisatiebrede aanpak. Dit gaat bijvoorbeeld om passende processen en risicomanagment in je organisatie. Of het creëeren van bewustzijn en kennis binnen je organisatie. In het ideale geval besteed je hier al aandacht aan voordat je begint met de ontwikkeling of het gebruik van algoritmes. Bij deze fase horen maatregelen die je niet voor ieder systeem opnieuw zal hoeven te bekijken. - **systeemniveau**: Sommige vereisten voor verantwoorde inzet van algoritmes zul je bij ieder algoritme weer opnieuw aandacht moeten geven. Dat geldt bijvoorbeeld voor het beschermen van grondrechten. From 12aed8468ec0ea50d1608e42e2f8063527570870 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Nout van Deijck <168716911+noutvandeijck@users.noreply.github.com> Date: Tue, 17 Dec 2024 10:09:32 +0100 Subject: [PATCH 38/42] Rename over-de-levenscyclus to over-de-levenscyclus.md extensie toegevoegd --- .../{over-de-levenscyclus => over-de-levenscyclus.md} | 0 1 file changed, 0 insertions(+), 0 deletions(-) rename docs/levenscyclus/{over-de-levenscyclus => over-de-levenscyclus.md} (100%) diff --git a/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus b/docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus.md similarity index 100% rename from docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus rename to docs/levenscyclus/over-de-levenscyclus.md From b58be8687d534cf93ceedaa9ddcbf55a60be8841 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Nout van Deijck <168716911+noutvandeijck@users.noreply.github.com> Date: Tue, 17 Dec 2024 10:10:35 +0100 Subject: [PATCH 39/42] Rename impact-van-algoritmes to impact-van-algoritmes.md extensie toegevoegd --- .../{impact-van-algoritmes => impact-van-algoritmes.md} | 0 1 file changed, 0 insertions(+), 0 deletions(-) rename docs/overhetalgoritmekader/{impact-van-algoritmes => impact-van-algoritmes.md} (100%) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes b/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md similarity index 100% rename from docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes rename to docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md From 3c721efc09538c00498c73a492fee7b23b306dcf Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Nout van Deijck <168716911+noutvandeijck@users.noreply.github.com> Date: Tue, 17 Dec 2024 10:11:01 +0100 Subject: [PATCH 40/42] Rename risico-van-ai-systemen to risico-van-ai-systemen.md --- .../{risico-van-ai-systemen => risico-van-ai-systemen.md} | 0 1 file changed, 0 insertions(+), 0 deletions(-) rename docs/overhetalgoritmekader/{risico-van-ai-systemen => risico-van-ai-systemen.md} (100%) diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen b/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md similarity index 100% rename from docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen rename to docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md From 728afe3941a12e431c361e941ae0dd52ce29d1f8 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Nout van Deijck <168716911+noutvandeijck@users.noreply.github.com> Date: Tue, 17 Dec 2024 10:16:45 +0100 Subject: [PATCH 41/42] Delete docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md deze tekst is verouderd en wordt toegevoegd door een nieuw PR over AI Verordening teksten #462 --- .../risico-van-ai-systemen.md | 65 ------------------- 1 file changed, 65 deletions(-) delete mode 100644 docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md b/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md deleted file mode 100644 index c95c70cef0..0000000000 --- a/docs/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen.md +++ /dev/null @@ -1,65 +0,0 @@ ---- -title: Risico van AI-systemen -summary: De AI-verordening deelt AI op in de risicogroepen 'risico op misleiding', 'hoog-risico-AI-systeem' en 'verboden AI-systemen'. ---- - -# Risico van AI-systemen -De AI-verordening deelt AI op in risicogroepen. Hoe groter het risico van AI voor de samenleving, hoe strenger de regels uit de AI-verordening. Het hangt ervan af waarvoor je dit AI-systeem gebruikt. - -## Risico op misleiding -Dit zijn AI-systemen die je gebruikt voor: - -* __interactie met mensen__, zoals AI-chatbots -* __genereren van content__, zoals afbeeldingen laten maken door Dall-E en of audio en tekst - -Over deze systemen moet je transparant zijn. Gebruikers mogen niet denken dat zij te maken hebben met echte mensen of originele content. - -Zie [AI-verordening, hoofdstuk IV](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e5418-1-1). - -## Hoog-risico-AI-systemen -Dit zijn AI-systemen die je gebruikt als veiligheidsonderdeel van bepaalde producten of AI-systemen die je gebruikt voor bepaalde diensten of processen. - -'Gebruiken als veiligheidsonderdeel' betekent dat je AI-systeem een belangrijke rol speelt in de veiligheid van een product. En dit product valt onder de harmonisatiewetgeving van de EU, zoals: - -* machines -* speelgoed -* liften -* uitrusting en beveiligingssystemen voor plaatsen met ontploffingsgevaar -* radioapparatuur -* drukapparatuur -* pleziervaartuigen -* kabelbaaninstallaties -* gastoestellen -* medische hulpmiddelen -* hulpmiddelen voor het testen van menselijk materiaal (in-vitrodiagnostiek) -* auto-industrie -* luchtvaartindustrie - -Zie [AI-verordening, bijlage I](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e38-124-1). - -'Gebruik voor bepaalde diensten of processen' zijn: - -- __Biometrie__, zoals het herkennen of indelen van mensen op basis van hun vingerafdruk, gezicht of andere lichamelijke kenmerken. -- __Kritieke infrastructuur__, zoals het veilig houden van digitale netwerken en verkeersnetwerken en het leveren van elektriciteit, water, gas en warmte. -- __Onderwijs en beroepsopleiding__, zoals het bepalen welke studenten je toelaat en het beoordelen van hun prestaties of gedrag. -- __Werkgelegenheid, personeelsbeheer en toegang tot zelfstandige arbeid__, zoals het werven en selecteren van mensen, besluiten nemen die invloed hebben op hun contract en het beoordelen van hun prestaties of gedrag. -- __Essentiële particuliere en openbare diensten__, zoals bepalen wie recht heeft op uitkeringen, gezondheidszorg en andere belangrijke diensten en wie noodhulp krijgt van politie, brandweer en ambulance, het beoordelen van iemands financiële situatie, fraude opsporen en het bepalen van risico’s en prijzen voor levensverzekeringen en ziektekostenverzekeringen. -- __Rechtshandhaving__, zoals iemands kans inschatten om slachtoffer of dader te worden, het gebruik van een leugendetector, het beoordelen van bewijsmateriaal en het opsporen van verdachten. -- __Migratie, asiel en grenzen__, zoals inschatten wat de kans is dat iemand gevaarlijk of illegaal is, het behandelen van aanvragen en klachten en het herkennen of opsporen van mensen. -- __Rechtsbedeling en democratische processen__, zoals het uitleggen van de wet aan een rechtbank, gerechtshof of de Hoge Raad, advies geven bij een geschil of het beïnvloeden van de uitslag van een verkiezing. - -Zie [AI-verordening, bijlage III](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e38-127-1). - -## Verboden AI-systemen -Dit zijn AI-systemen die: - -* __misleiden__ -* __misbruik maken van kwetsbaarheden of gevoelige situaties__, zoals het overhalen van mensen met schulden om iets te kopen -* __sociale scores bijhouden__ voor gedrag van mensen en hen hiervoor straffen -* __beoordelen__ hoe groot het risico is dat iemand een strafbaar feit pleegt -* __afbeeldingen van gezichten ‘scrapen’ (verzamelen)__ via internet of bewakingscamera’s en deze opslaan in een databank -* __emoties herkennen__ van mensen op hun werkplek of op school -* __biometrisch categoriseren__: mensen indelen in gevoelige categorieën zoals ras en geloof, op basis van lichamelijke kenmerken zoals huidskleur -* __biometrisch identificeren op afstand voor rechtshandhaving__, zoals gezichten herkennen via camera’s op een openbaar plein (hiervoor gelden uitzonderingen in ernstige situaties zoals ontvoeringen en terrorisme) - -Zie [AI-verordening, artikel 5](https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689#d1e2816-1-1). From 3b844df0ac7289abeaa70b45b01ed9090070bd6a Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Nout van Deijck <168716911+noutvandeijck@users.noreply.github.com> Date: Tue, 17 Dec 2024 10:17:12 +0100 Subject: [PATCH 42/42] Delete docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md deze tekst is verouderd en wordt toegevoegd door een nieuw PR over AI Verordening teksten #462 --- .../impact-van-algoritmes.md | 25 ------------------- 1 file changed, 25 deletions(-) delete mode 100644 docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md diff --git a/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md b/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md deleted file mode 100644 index 8a541b8ea7..0000000000 --- a/docs/overhetalgoritmekader/impact-van-algoritmes.md +++ /dev/null @@ -1,25 +0,0 @@ ---- -title: Impact van algoritmes -summary: Wanneer je algoritme voldoende impact heeft o het te publiceren in het Algoritmeregister. ---- - -# Impact van algoritmes - -Impactvolle algoritmes moet je publiceren in het Algoritmeregister. - -[Naar het Algoritmeregister](https://algoritmes.overheid.nl/nl) - -Je algoritme is in elk geval impactvol in deze situaties: - -* Je algoritme is **onderdeel van een hoog-risico-AI-systeem**. -* Je algoritme heeft **invloed op een proces met rechtsgevolgen voor burgers of organisaties**. Bijvoorbeeld het wel of niet krijgen van boetes of subsidies. -* Je algoritme heeft **invloed op de manier waarop de overheid burgers of organisaties indeelt, of contact met hen zoekt**. Bijvoorbeeld bij het inschatten van risico’s of het signaleren van fraude. -* Je **overheidsorganisatie vindt zelf dat het algoritme impact heeft op de maatschappij**. Bijvoorbeeld omdat het algoritme ingewikkeld is, veel data gebruikt, vaak in de media komt of onderzocht wordt door een toezichthouder. - -Een impactvol algoritme kan schade veroorzaken aan de maatschappij. Daarom zijn de regels strenger voor impactvolle dan voor niet-impactvolle algoritmes. - -!!! tip "Tip" - - Twijfel je of je algoritme impactvol is of niet? Beschouw het algoritme dan als impactvol. - -Meer uitleg en voorbeelden vind je in de [Handreiking Algoritmeregister](https://algoritmes.pleio.nl/wiki/view/19bb6e9e-7a97-43d5-bef3-b1d66e59f4ff/handreiking-algoritmeregister).